เอกสารวิชาการ
เรื่องที่ 1
การวิเคราะห์เครือข่ายทางสังคมการเคลื่อนย้ายสุกรของจังหวัดน่าน
Social Network Analysis of Pig Movement in Nan
(แก้ไขตามมติคณะกรรมการฯ ครั้งที่ 7/2564 เมื่อวันที่ 1 มิถุนายน 2564)
โดย
สุปรียา พรมศิลา
อนุรักษ์ ม่วงทิม
|
เลขทะเบียนวิชาการเลขที่ |
๖๓(๒)-๐๑๒๐-๐๑๐ |
| การเผยแพร่ เว็บไซต์ | กองสารวัตรและกักกัน http://aqi.dld.go.th |
การวิเคราะห์เครือข่ายทางสังคมการเคลื่อนย้ายสุกรของจังหวัดน่าน
สุปรียา พรมศิลา 1 อนุรักษ์ ม่วงทิม 2
บทคัดย่อ
การศึกษานี้เป็นการวิเคราะห์เครือข่ายทางสังคม โดยใช้ฐานข้อมูลการออกใบอนุญาตเคลื่อนย้ายสัตว์เข้าออกจังหวัดน่านผ่านระบบอิเล็กทรอนิกส์ (e-Movement) ของกรมปศุสัตว์ในปี 2559-2561 กําหนดหน่วย การศึกษา (unit of interest) เป็นพื้นที่อําเภอต้นทางและปลายทางและกําหนดให้การเคลื่อนย่ายสัตว์ตาม ใบอนุญาตจากฐานข้อมูล e-movement เป็นเส้นความสัมพันธ์ (tie) ผลการศึกษาพบว่าในปี พ.ศ. 2559-2561 มี จํานวนการเคลื่อนย้ายสุกรมีชีวิตเข้า-ออกจังหวัดน่าน รวมจํานวน 5,705 ครั้ง จํานวนสัตว์ทั้งสิ้น 346,565 ตัว โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อเข้าโรงฆ่าเป็นสัดส่วนมากที่สุด การวิเคราะห์เครือข่ายระดับหน่วยย่อย (analysis of individual node) มีจํานวน node ที่นํามาวิเคราะห์ จํานวน 92, 97 และ 87 nodes ตามลําดับและมีเส้น ความสัมพันธ์เชื่อมโยงระหว่าง node จํานวน 145, 143 และ 128 ties ตามลําดับ เป็นลักษณะเครือข่ายแบบมี ทิศทาง (directed network) การวิเคราะห์ข้อมูลระดับเครือขาย (analysis of a whole network) พบว่า มี โครงร่างเครือข่าย (network topology) เป็นแบบ random ลักษณะเป็นแบบ scale free network มีเพียงบาง node เท่านั้นที่มีความสัมพันธ์กับ node อื่นในเครือข่ายเป็นจํานวนมาก เมื่อพิจารณาค่าความเป็นศูนย์กลางใน ภาพรวมของทั้งเครือข่าย (network centralization) พบว่า network centralization ของ out-degree ซึ่ง น้อยกว่าของ in-degree แสดงให้เห็นว่าในภาพรวมของเครือข่าย node ต่าง ๆ มีโอกาสรับมากกว่าส่งออก เล็กน้อย หรือหากมองในแง่ของการแพร่ระบาดของโรค เครือข่ายนี้มีแนวโน้มในการรับโรคที่สามารถติดต่อผ่าน การเคลื่อนย้ายสุกรมากกว่าแพร่โรค ดังนั้นในแง่ของการเกิดโรคระบาด การควบคุมโรคหรือการวางมาตรการใน การป้องกันโรคควรมุ่งเน้นไปที่ node ที่เป็น cut point และมีค่า betweeness สูงเป็นอันดับแรกได้แก่อําเภอ เวียงสา, เมืองน่าน และภูเพียง จะมีประสิทธิภาพมากที่สุด
คําสําคัญ : วิเคราะห์เครือข่ายทางสังคมเคลื่อนย้ายสุกร จังหวัดน่าน
ทะเบียนวิชาการเลขที่ ๖๓(๒)-๐๑๒๐-๐๑๐
1 ด่านกักกันสัตว์น่าน กองสารวัตรและกักกัน
2 ด่านกักกันสัตว์กาญจนบุรี กองสารวัตรและกักกัน
เอกสารวิชาการ : การวิเคราะห์เครือข่ายทางสังคมการเคลื่อนย้ายสุกรของจังหวัดน่าน